Genel olarak baklagillerin Bor elementine yüksek miktarlarda gereksinme duyduğu bilinmektedir. Bunun ana nedenlerinden biri olarak Borun Azot fiksasyonu üzerinde ve ilişkili fizyolojik süreçlerde önemli bir rol oynaması gösterilmektedir. Gerçekten de Bor elementi bitkilerin, özellikle baklagil bitkilerinin, Azot metabolizması üzerinde önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin, Azot fiksasyonu sürecinde en etkili rolü oynayan nitrogenaz enzimi, Bor noksanlığı koşullarına çok duyarlı davranmakta ve aktivitesinde önemli bir azalma göstermektedir. Bu konuda soya, bezelye gibi değişik baklagil bitkilerinde yürütülmüş ve yayınlanmış araştırma makaleleri bulunmaktadır.
Fotosentez ve Azot fiksasyonu yapabilen bazı siyanobakteriler üzerinde yapılan denemelerde de nitrogenazın Bor uygulamasından kuvvetli biçimde etkilendiği bulunmuştur. Örneğin 2 saat gibi çok kısa süreyle bakterilerin Bor noksanlığına tabii tutulması durumunda nitrogenaz enzim aktivitesinin önemli ölçüde azaldığı, ama buna karşılık örneğin fotosentezin veya solunumun etkilenmediği bulunmuştur.
Kökler üzerinde Azot fiksasyonunun gerçekleştiği nodüllerin oluşumu ve gelişiminin de Bor noksanlığından olumsuz biçimde etkilendiği rapor edilmiştir. Nitrogenaz enzimi ve nodul oluşumunun Bor noksanlığından etkilenme mekanizması konusunda elde yeterli bilgi bulunmamaktadır. Ancak, burada Bor noksanlığının hücre duvarları ve hücre membranları üzerinde neden olduğu fiziksel/yapısal ve fonksiyonel bozulmaların belirtilen olumsuzluklara yol açtığı düşünülmektedir. Kimi araştırıcılar, Bor noksanlığının nitrogenaz enzimi üzerindeki olumsuz etkilerinin ortamdaki Oksijen ile ilgili olduğunu öne sürmektedir; çünkü nitrogenaz aktivitesi üzerindeki Bor noksanlığının olumsuz etkileri, ortam anaerobik olduğunda (oksijensiz olduğunda) ortaya çıkmamaktadır. Olasılıkla, Bor noksanlığı oksidatif strese yol açarak (toksik O2 radikallerinin üretimini arttırarak) nitrogenaz enzim aktivitesini azaltmaktadır. Nitrogenaz enziminin O2 ve O2 radikallerine karşı aşırı düzeyde duyarlı olduğu bilinmektedir. İlginçtir ki, bitkilere Askorbik asit uygulanmasıyla bitkilerde hem nodul oluşumunda hem de bitkilerin Azot konsantrasyonunda artışlar bulunmuştur.
Bor noksanlığı koşullarındaki soya bitkisine yapraktan Azot püskürtüldüğünde yapraklarda nitrat redüktaz enzim aktivitesinde artışlar bulunmuştur. Nitrat redüktaz enzim aktivitesi bir yandan köklerin Azot alımı üzerinde, diğer yandan da protein biyosentezi üzerinde önemli rol oynamaktadır. Yapraktan Bor uygulanan soya bitkisinde tanede protein konsantrasyonun bir artış gösterdiği rapor edilmiştir. Sonuçlar, baklagillerde iyi bir Bor beslenmesinin, bitkilerin Azot bağlama (fiksasyonu) kapasitesi ve Azot metabolizması için önemli olduğunu göstermektedir.
© 2023 Etimaden Tarım
Çerez Politikası