Borun kök büyümesi üzerindeki çok önemli etkilerinden dolayı besin elementlerin (iyonların) absorbsiyonu üzerinde de etkili olması beklenir. Azalan kök büyümesi nedeniyle, aynı zamanda bitkilerin su alımı etkinliğinde de azalma ortaya çıkabilir.
Bu genel etkilerin yansıra Bor beslenmesinin spesifik olarak bazı elementlerin alımını azalttığı bilinmektedir. Örneğin Bor; bitkilerin iyon alımı üzerinde önemli rolü olan membran-bağımlı ATPaz enzim aktivitesini kuvvetli biçimde etkilemektedir. Bu enzim, köklerin beslenme ortamından iyon alımını, özellikle potasyum ve fosfor alımını, önemli ölçüde etkilemektedir. ATPaz enzim aktivitesi üzerinde azaltıcı etkilerinden dolayı, Bor noksanlığı altındaki bitkilerin potasyum alımında düşmelerin ortaya çıktığı bilinmektedir. Model bitkilerle ve bitki hücre kültürleriyle yürütülen fizyolojik denemelerde ATPaz enzim aktivitesinin çok kısa süreli Bor uygulamalarından (örneğin dakikalar içerisinde) çarpıcı biçimde etkilendiğini gösteren araştırma bulguları var. Borun olasılıkla enzimin yapısal ve/veya fonksiyonel bütünlüğü üzerinde doğrudan etkileri olduğu tahmin edilmektedir.
Literatürdeki bulgulara göre, Bor noksanlığı altındaki bitkilerde Bor beslenmesi iyi olan bitkilere göre daha az miktarda Potasyum bulunmaktadır. Bu gözlem, bitkilerin gerçekten Bor noksanlığı koşullarında ortamdan daha az Potasyum alımı yaptığına işaret etmektedir. Ayrıca, kökler tarafından ortamdan alınan Potasyumun, daha sonra bitkide Bor noksanlığının ortaya çıkışıyla birlikte köklerden tekrar beslenme ortamına verildiğini gösteren araştırma sonuçları da vardır. Köklerden dışarıya artan miktarda Potasyum verilme (efflux) olayı membranlarının Bor noksanlığından dolayı stabilizesini kaybetmesi ve dolayısıyla geçirgenliğinin artması sonucu ortaya çıktığı tahmin edilmektedir.
BOREN-Sabancı Üniversitesi arasında yürütülen projede de Bor noksanlığına sahip bitkilerin, Bor beslenmesi iyi olan bitkilere göre beslenme ortamdan daha az miktarlarda Potasyum ve Fosfor aldığı bulunmuştur. Bu sonuçlar, ortamda yüksek miktarlarda Potasyum olsa dahi, Potasyumun yeterli düzeyde bitkiler tarafından alınabilmesi ve kullanılabilmesi için bitkilerin Bor beslenme statüsünün iyi olması gerektiğine işaret etmektedir.
Bitkilerde Potasyum ve Nitrat arasında, hem kökler tarafından absorbsiyon sırasında hem de köklerden yeşil aksama taşınma sırasında sinerjistik bir ilişki vardır. Yani bitkilerin Potasyum alımı arttıkça ortamdan Nitrat alımında da genel olarak bir artış görülür. Bu bilgiyle uyumlu biçimde, Bor noksanlığı koşullarında Potasyum alımında ortaya çıkan azalmalar, gerçekten köklerin Nitrat (Azot) alımını da olumsuz biçimde etkilediği bulunmuştur. Sonuçlar, iyi bir Bor beslenmesi, bitkilerin başta Potasyum ve Azot olmak üzere, besin elementi kullanım etkinliği için vazgeçilmez bir öneme sahip olduğunu göstermektedir.
© 2023 Etimaden Tarım
Çerez Politikası