Türkiye Topraklarının bor durumunun belirlenmesi ve haritalanması amacıyla Tarım Bakanlığı, Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü ile BOREN arasında 81 ili kapsayacak şekilde yürütülen bir çalışmada yaklaşık 7750 toprak örneği toplanmış ve analizleri yapılmıştır. Bu analizlerin ışığında Türkiye topraklarının bor dağılım haritası çıkarılmıştır. Bu harita aşağıda verilmektedir. Elde edilen sonuçlara göre ülke topraklarının %46,2'sinde bor eksikliğinin, %31'inde de yeterli bor olduğu , %19,4'ünde fazla, %3,3'ünde ise toksik seviyede bor bulunduğu tespit edilmiştir.
Mikro besin element noksanlıkları içinde, çinko noksanlığından sonra, bitkisel üretimi dünyada en çok etkileyen mikrobesin elementi noksanlığı olarak bor noksanlığı gösterilmektedir (Shorrocks, 1977, Plant and Soil, 193:121-148; Alloway, 2007, Zinc in Soils and Crop Nutrition, 2nd Edition, IZA Publications). Bor noksanlığı, toprak asitliğinin ve yağışların çok fazla olduğu bölgelerde daha çok yaygınlık göstermektedir. Eğer asidik topraklar, aynı zamanda organik madde bakımından düşük ve kum içeriği bakımında zenginse bitkilerde bor noksanlığının ortaya çıkış riski daha da artar. Bu tür topraklarda borun toprak profilinden yıkanma riski yüksektir. Ayrıca asidik topraklarda sıklıkla başvurulan kireçleme toprakta mevcut çözünür durumdaki borun çözünürlüğünü azaltarak bitkilerde bor noksanlığı ortaya çıkışına neden olur. Asidik topraklar, bitkilerde bor noksanlığının en fazla çıkma riski olan topraklar olarak bilinir. Dünyada bitkisel üretim altındaki toprakların yaklaşık 1/3’ünün düşük pH’ya sahip olması, bitkilerde bor noksanlığının ortaya çıkma riskinin potansiyel anlamda çok yüksek olduğunu göstermektedir.
Bitkilerde bor noksanlığı yüksek pH’ya sahip killi topraklarda da ortaya çıkar. Bu tür topraklarda, köklerin bor alımını azaltan kuvvetli bir bor adsorpsiyonu söz konusudur.
Dünyada topraklarda bor noksanlığının yaygınlığını gösteren bir harita henüz geliştirilmemiştir. Böyle bir haritanın yapılacak bir çalışma ile geliştirilmesi, en azından potansiyel anlamda bor noksanlığının olabileceği bölgelerin gösterilmesinde yarar olabilir. Chiang Mai Üniversitesi’nden Dr B. Rerkasem buğday bitkisinde bor noksanlığının ortaya çıktığı ve sonuçlarının yayınlandığı ülkeleri yandaki gibi bir haritada göstermiştir (CMUPNlab FARM NOTE). Aslında genel anlamda buğdayın bor gereksinimi düşüktür. Ancak, generatif büyüme döneminde diğer bitkilerde olduğu gibi buğday da yüksek bir bor gereksinimi göstermektedir. Aşağıda verilen harita daha çok generatif dönemde bitkilerde görülen ve sonuçları yayınlanan ülkeleri göstermektedir.
© 2023 Etimaden Tarım
Çerez Politikası